اجازه بدهید پیش از آنکه در مورد تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان به طور مفصل صحبت کنیم تنها با گفتن نام قدیم آن شما را متوجه شگفت‌انگیز بودن این محصول نماییم. شاید کمتر کسی بداند که در تمدن باستان به روغن زیتون طلای مایع می‌گفتند؛ تو خود حدیث مفصل شنو ازین گفتار.
هزار و یک خاصیت این طلای مایع ما را بر آن داشت تا مختصری از تاریخچه فرآوری آن، خواص شگفت‌انگیزش و اینکه اصلاً چیست و به چه کار می‌آید و انواع روغن زیتون و مصارفش برایتان توضیح بدهیم.
روغن زیتون چیست؟
نام علمی روغن زیتون Olea europaea است. این روغن از استخراج میوه درخت زیتون به دست می‌آید. در حال حاضر یکی از تجارت‌های پررونق دنیا فروش این روغن پُرخاصیت است. دلیل این امر چیزی نیست جز خواص و فواید بسیار زیاد آن. شاید کمتر محصولی را پیدا کنید که صدها خواص درمانی را درون خود جای داده باشد. برای همین است که یکی از پیشنهادات پزشکان طب سنتی به شما در بسیاری از مواقع و در درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها روغن زیتون می‌باشد.
با انواع روغن زیتون آشنا شوید
روغن زیتون انواع مختلفی دارد که بسته به نحوه استفاده و همینطور سلیقه افراد به 4 نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- بکر: محبوب‌ترین نوع مصرفی آن است. به دلیل محتوای اسیدی کم آن گزینه مناسبی برای پخت و پز به حساب می‌آید.
- فرابکر: با فشار دادن میوه زیتون به دست می‌آید. کیفیت بالاتری دارد و به همین دلیل قیمتش بیشتر است.
- خالص: این نوع روغن از مخلوط نوع تصفیه شده و بکر بدست می‌آید. سطح اسیدی آن بالاست و برای استفاده خارجی مثل ماساژ و خشکی پوست مناسب است.
- لامپانت: این نوع هم نازل‌ترین شکل روغن زیتون بوده و فقط به عنوان سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روغن زیتون یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای پخت انواع کیک و شیرینی، انواع خوراک و خورشت، برنج و حتی سرخ‌کردنی است. سرخ‌کردنی‌هایی از قبیل کتلت، کدو، قارچ و حتی سیب‌زمینی؛ چراکه درمقابل حرارت دیدن از مقاومت بالایی برخوردار هستند.
خواص روغن زیتون | تاثیرات روغن زیتون بر بدن
آیا می‌دانستید روغن زیتون خاصه مناطق مدیترانه‌ای است و رژیم مدیترانه‌ای که اکنون در دنیا از سبک‌های غذایی بسیار متداول و پرکاربرد است، روی مصرف روغن زیتون می‌چرخد؟ آیا از خودتان هیچوقت پرسیده‌اید که چرا؟ یک دلیل اصلی و عمده آن تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان است. تحقیقات نشان داده کسانی که در رژیم غذایی خود روزانه از نصف قاشق غذاخوری روغن زیتون استفاده می‌کنند تا 15 درصد از خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و تا 21 درصد از خطر بیماری‌های عروق کرونر قلب در امان خواهند بود.
وقتی صحبت از تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان به میان می‌آید ما با طیف وسیعی از موارد استفاده داخلی و خارجی روبرو هستیم. این روغن نه تنها در مصارف خوراکی قابل استفاده است بلکه در صنایع بهداشتی، آرایشی و در طب مکمل برای درمان، نقشی کلیدی دارد.
از پوست و مو و ناخن گرفته تا بهبود و درمان مشکلات گوارشی همه و همه با استفاده روزانه از این ماده خوراکی محقق می‌گردد. وقتی در مورد فواید بی‌نظیرش بخوانید و متوجه تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان شوید، بدون شک یکی از 5 قلم اصلی اضافه شده به سبد غذایی روزانه خانواده شما خواهد بود.
نکته مهمی که باید حتماً به آن توجه کنید انتخاب درست و اصولی روغنی خالص و باکیفیت است. از طرفی دیگر اگر درصدد حصول نتیجه‌های درمانی به جا و در کمترین زمان هستید حتماً به سراغ نوع فرابکر و بکر استخراج شده این روغن بروید. محصولات ناخالص نه تنها نتیجه مطلوب را به شما نمی‌دهند حتی می‌توانند در موارد مشکلات و اختلالاتی را هم به وجود بیاورند و به سلامت شما آسیب بزنند.
تاثیرات روغن زیتون بر بدن: قلب
آنچه در ایجاد مشکلات قلبی عروقی خودنمایی می‌کند مصرف روغن‌ها و چربی‌های ناسالم از قبیل اسید چرب ترانس، چربی‌های جانوری و اسیدهای چرب اشباع شده می‌باشد. روغن زیتون به دلیل داشتن اسیدهای چرب مفید امگا 3 جایگزین بسیار مناسبی است. چراکه مصرف آن باعث کاهش میزان التهاب در بدن شده و وضعیت کلسترول خون را بهبود می‌بخشد که این امر در سلامت قلبی عروقی بسیار مهم است.
به همین دلیل چون روغن‌های زیتون فرابکر دارای پلی فنول بیشتری هستند، التهاب را در سطحی وسیع‌تر کاهش می‌دهند و منجر به بهبود فاکتورهای لیپیدی خون مثل LDL (کلسترول بد) و در کنار آن منجر به افزایش HDL (کلسترول خوب) می‌شوند. به علاوه از رسوب کلسترول در رگ‌ها و سخت شدن عروق جلوگیری کرده و در نهایت منجر به کاهش لخته شدن خون می‌گردند. نمونه‌های آماری نشان داده که این مکانیزم در مواردی به کاهش فشار خون بالا هم کمک می‌کند.
نکته: از آنجا که دمای ذوب روغن زیتون در بدن با دمای درون بدن انسان یکی است، هر گز دور دیواره‌های قلب رسوب نکرده و به همین دلیل سیستم کارکرد قلب در سلامت باقی می‌ماند. از این رو یکی از بهترین انتخاب‌ها در سفره غذایی شما در مصرف روزانه است.
تاثیرات روغن زیتون بر بدن: پوست
یکی از فواید و تاثیرات روغن زیتون بر بدن رطوبت‌رسانی آن به پوست است. از آنجا که ویتامین E زیادی را در خود دارد به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی از پوست در مقابل آسیب‌های خارجی باد و آفتاب شدید و حتی سرما محافظت می‌کند. بدون اینکه خاصیت چسبندگی داشته باشد با بافتی سبک روی پوست نشسته و برای مدت زمان طولانی ماندگار است. به همین خاطر اسکراب عالی برای لب شماست.
درمان آکنه و کاهش التهاب‌های پوستی
با تهیه انواع ماسک‌های خانگی که و ترکیب آن با مثلاً عسل و ماست شما یک مرطوب‌کننده فوق‌العاده دارید که در درمان التهاب و آکنه و حتی پسوریازیس می‌تواند کمک کند.
اگر بلافاصله بعد از استحمام وقتی هنوز پوست صورت‌تان مرطوب است کمی روغن زیتون را به صورت خود بمالید و اجازه دهید برای یک ربع روی پوست‌تان بماند و بعد با آب ولرم آن را بشویید خواهید دید که با یکی از بهترین مرطوب‌کننده‌ها آشنا شده‌اید. روغن زیتون ترک پاشنه پا را هم از بین می‌برد.
اگر چند قطره از روغن زیتون بکر را مستقیم روی بدن بمالید و برای حدود 7 تا 10 دقیقه ماساژ دهید بعد از مدت زمان کوتاهی از خشکی پوست نجات پیدا می‌کنید.
جلوگیری از علایم پیری و رفع چین و چروک
استفاده مرتب از ترکیب روغن زیتون، آب لیمو و کمی نمک دریا می‌تواند در رفع عوارض افزایش سن همچون چین و چروک و افتادگی پوست موثر باشد.
پاک کردن آرایش
یک پاک کننده سالم و طبیعی است. کافی است چند تکه پنبه را به کمی روغن زیتون بکر آغشته کنید و به کل صورت و حتی چشم‌ها مالیده و آرایش خود را پاک نمایید. به علاوه باعث نرمی پوست اطراف چشم‌تان را هم می‌شود.
تاثیرات روغن زیتون بر بدن: مو
بخاطر ویتامین E موجود در آن هم آب‌رسان قوی است و خشکی مو را بر طرف می‌کند. به دلیل ماندگاری بالا از مو محافظت کرده و باعث براقی و درخشندگی آن می‌شود.
تاثیرات روغن زیتون بر بدن: ناخن
از دیگر تاثیرات روغن زیتون بر بدن شما زیبایی ناخن‌هایتان است و سلامت و استحکام هر چه بیشتر ناخن‌هایتان را در پی دارد.
غیر از موارد بالا در بسیاری از درمان‌های دیگر هم سهیم است. سرطان، دیابت، آلزایمر، دردهای استخوانی، رفع یبوست، دفع سنگ کلیه، موم گوش و سکته مغزی.
خاصیت ضد سرطانی
فاکتوری که باعث تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان به شکل شگفت انگیزی می‌شود وجود چربی‌های اشباع نشده سالم در ترکیبات این ماده خوراکی است. چربی موجود در این روغن گیاهی اسید اولئیک می‌باشد که میزان 73 درصد از این روغن را شکل می‌دهد. مهمترین خاصیت آن ساختار ضد التهابی‌اش بوده که در عین حال می‌تواند روی ژن‌های حاوی سرطان تاثیر گذاشته و تا حد زیادی احتمال وقوع این بیماری را کاهش دهد.
بالا بردن سیستم دفاعی و ایمنی بدن در مقابل انواع ویروس‌ها و عفونت‌ها
از تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان می‌تواند به افزایش حالت دفاعی بدن و بالا بردن ایمنی آن با خوردن روزانه این ماده خوراکی اشاره کرد. روغن زیتون حاوی مقادیر فراوانی آنتی اکسیدان است که به خصوص در نوع بکر و فرابکر آن به وفور یافت می‌شود. به علاوه در کنار دارا بودن اسیدهای مفید چرب، میزان قابل توجهی از انواع ویتامین‌ها مثل E و K هم در ترکیبات آن به چشم می‌خورد. تمامی این‌ها روغن زیتون را به یک بمب آنتی اکسیدانی تبدیل می‌نماید که می‌تواند در جلوگیری از بسیاری از بیماری‌ها قدرتمند عمل کند.
آنتی اکسیدان‌های موجود در این محصول فعال بوده و احتمال بروز بیماری‌های مزمن را تا حد فراوانی کاهش می‌دهند. می‌توانند از کلسترول خون در مقابل اکسیداسیون محافظت نمایند و در نهایت منجر به کاهش مشکلات و بیماری‌های قلبی شوند.
خاصیت ضد التهابی
از دیگر تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان می‌توان به خاصیت ضد التهابی آن اشاره کرد. طبق تحقیقات انجام شده، التهاب‌های مزمن موجود در بدن انسان عامل اولیه و اصلی بیماری‌هایی همچون سرطان، سندرم متابولیک، اختلالات قلبی و عروقی، آلزایمر، دیابت نوع 2، آرتروز و حتی اضافه وزن و چاقی هستند.
شما با داشتن رژیم غذایی اصولی و با جایگزین کردن روغن بکر و فرابکر زیتون به جای روغن‌های نباتی و اشباع شده به راحتی می‌توانید از بروز تمامی این مشکلات جلوگیری کنید. ماده الئوکانتال، آنتی اکسیدان قوی موجود در این روغن است که باعث کاهش التهاب‌های داخلی و ازبین رفتن اثرات ضد التهابی در بدن می‌شود. مکانیزمی مشابه ایبوپروفن دارد که با مصرف روزانه آن این امر محقق می‌شود. طبق تحقیقات انجام شده اولئوکانتالی که در هر 50 میلی لیتر از روغن زیتون بکر و فرابکر وجود دارد معادل 10 درصد ایبوپروفن عمل می‌کند.
خاصیت پیشگیری از سکته مغزی
یکی دیگر از تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان خاصیت جلوگیری آن از بروز سکته مغزی می‌باشد. همانطور که می‌دانید، وقتی در روند خون‌رسانی به مغز اختلالی به وجود بیاید، ما به سکته مغزی مواجه می‌شویم. سکته مغزی در بسیاری از کشورهای پیشرفته دومین عامل مرگ و میر در جهان شناخته شده است. پس از تحقیقات فراوان متوجه شده اند که با ایجاد تغییرات در سبک زندگی، و صد البته نوع تغذیه تا حد بسیار زیادی می‌تواند از بروز این بیماری جلوگیری کرد.
پس از انجام آزمایشات فراوان و بررسی زندگی افراد با رژیم‌های غذایی مختلف، متخصصین تغذیه به این نتیجه رسیده اند که روغن زیتون جزو نادرترین روغن‌های سالم است. این روغن تنها منبع سلامت و بی‌خطر برای چربی‌های غیر اشباع معرفی شده است که می‌تواند از خطر ابتلا به سکته مغزی پیشگیری کند. به علاوه به دلیل خواص ذکر شده در بالا به راحتی می‌تواند بر روی کاهش و جلوگیری از بیماری‌های قلبی هم اثر بگذارد.
خاصیت پیشگیری از سکته قلبی
رایج‌ترین و شایع‌ترین علت بروز مرگ و میر در جهان، ابتلا به مشکلات قلبی و در نهایت وقوع سکته قلبی در افراد می‌باشد. با توجه به مطالعات صورت گرفته بر روی مردم اقصی نقاط جهان، مردمانی که در کشورهای مدیترانه‌ای زندگی می‌کنند کمترین میزان درگیری با این بیماری را تجربه می‌کنند. علت این امر چیزی نمی‌تواند باشد به غیر از نوع رژیم غذایی و سبک سالم زندگی آن‌ها. از اصلی‌ترین مواد غذایی سفره تمامی این مردم روغن زیتون بکر می‌باشد. ماده‌ای که با مصرف مداوم و روزانه اما در حد اعتدال آن می‌توان جلوی وقوع بیماری‌های قلبی و گرفتگی‌های عروق را گرفت.
پوشش رگ‌های خونی به واسطه مصرف این روغن بهبود می‌یابد و در نتیجه آمبولی یا همان لخته شدن که منجر به ایست قلبی می‌شود، رخ نخواهد داد. کلسترول بد خون کاهش می‌یابد، التهاب کم می‌شود و به علاوه مصرف روغن زیتون باعث کاهش فشار خون شده که خود عامل اصلی سکته‌های قلبی به حساب می‌آید. آزمایشات نشان داده کسانی که به مصرف مداوم در حد تعادل روغن زیتون و جایگزینی آن با سایر روغن‌ها پرداخته‌اند، تا 50 درصد موفق به کاهش فشار خون خود شده‌اند. پس اگر از زمره افرادی هستید که در تاریخچه خانوادگی خود فشار خون بالا و سکته قلبی وجود دارد حتماً با گنجاندن این ماده خوراکی مفید در سیستم غذایی خود از تاثیرات روغن زیتون بر بدن انسان استفاده لازم را ببرید.