آنچه باعث مطرح شدن روغن زیتون در سطح جهانی شده است و تقاضا برای تولید هر چه بیشتر را بالا برده در دل سوالی کلیدی نهفته شده است. روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ کاربرد این مواد چه چیزهایی هستند؟ مصرف آن در پیشگیری و درمان چه بیماری‌هایی موثر است؟
روغن زیتون از میوه زیتون بدست می‌آید که محصولی درختی می‌باشد. درخت‌هایی در ارتفاع 3 تا 12 متر و حتی گاها بیشتر. برگ‌های آن به شکل توری مانند و چرمی است که در بالا به رنگ سبز تیره است و به سمت پایین که می‌آید نقره ای رنگ می‌شود. چوب این درخت یکی از مقاوم ترین‌ها در برابر پوسیدگی است. هرچه هوا نیمه گرمسیری باشد به طبع رشد این درختان رو به افزایش خواهد رفت و میوه آنها پربارتر خواهد بود. زیستگاه اصلی درخت زیتون در نواحی مدیترانه‌ای است. میوه‌های خوشمزه آن سرشار از انواع ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان و املاح معدنی فراوان می‌باشد. از به‌هم فشردن دانه‌های زیتون، روغنی گیاهی و سالم به دست می‌آید.
کیفیت این محصول طبیعی به عواملی از قبیل فرآیند روغن کشی، شرایط آب و هوایی، میزان بارندگی، رسیدگی منظم و اصولی به میوه‌ها بستگی دارد. حال این سوال ها ممکن است برایتان پیش بیاید که روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ آیا ترکیبات و اجزای روغن زیتون در عطر، طعم و مرغوبیت آن تأثیرگذار است؟ کدام نوع از روغن زیتون برای مصارف آشپزی و درمانی استفاده می‌شود؟ برای پاسخ پرسش‌هایتان همراه زرگون باشید.
روغن زیتون چیست؟
میوه‌های کوچک این درخت در صورت کال یا نارس بودن سبز می‌باشند. وقتی که رنگ آنها رو به سیاهی می‌رود نشان از رسیدن و آماده برداشت بودن آن‌هاست. اما دیده می‌شود زیتون‌هایی که با وجود رسیده بودن رنگ سبز تیره ای دارند. چربی اشباع نشده آنها بالا بوده و همین روغن استخراج شده از آنها را تبدیل به نوعی روغن مصرفی با کیفیت و سالم کرده است. هر قاشق غذاخوری از این روغن معادل 119 کالری، انرژی دارد و چربی آن هم 14 گرم می‌باشد.
با انواع روغن زیتون آشنا شوید
سالیان بی شماری است که زیتون به عنوان یک میوه مقوی در سبد غذایی خانوارها قرار دارد. بیشتر افراد از گذشته تاکنون برای بهره‌گیری بیشتر از محتویات این میوه لذیذ و مغذی به روش سنتی و صنعتی عمل روغن گیری را انجام می‌دهند. روغن زیتون دارای انواع مختلفی است که عبارتند از:
- روغن زیتون فرابکر
- روغن زیتون بکر
- روغن زیتون لامپانت
- روغن زیتون تصفیه شده
- تفاله روغن زیتون
انواع روغن زیتون با توجه به کیفیت آن برای مصرف خوراکی و موضعی یا صنعتی قابل استفاده هستند. بهترین نوع این روغن گیاهی، فرابکر است که در درمان بیماری‌ها، سلامت بدن و تغذیه مناسب افراد تأثیر مستقیم دارد. روغن زیتون فرابکر و بکر بدون دخالت مستقیم انسان، تصفیه شدن و اضافه کردن مواد شیمیایی تولید می‌شوند. روغن زیتونی مرغوب و سالم که در پخت و پز غذاها، کیک و شیرینی یا آماده سازی انواع سالاد و پاستا رقیب ندارد.
دیگر انواع روغن زیتون برای موارد غیرخوراکی و صنایع بهداشتی – آرایشی مصرف می‌شوند. اکثر تولیدکنندگان محصولات بهداشتی از روغن زیتون در ترکیبات شامپو، ماسک ها، صابون، پدهای تمیزکننده، کرم های مرطوب کننده و ضدآفتاب استفاده می‌کنند. در نتیجه دانستن اینکه روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ به طور یقین برای مصرف کنندگان آن دارای اهمیت بسزایی خواهد بود.
روغن زیتون حاوی چه موادی است؟
تمام روغن‌های گیاهی از جمله روغن زیتون دارای ترکیبات بیولوژیکی متنوعی هستند. شرایط آب و هوایی، زمان برداشت محصول، روش‌های مراقبت و پرورش از درخت زیتون و شیوه روغن‌گیری در کیفیت، عطر، طعم و مدت ماندگاری روغن زیتون بسیار مؤثر است. به طور کلی مواد و اجزای تشکیل‌دهنده روغن زیتون شامل موارد زیر می‌باشند که به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
· آنتی اکسیدان
در میوه‌ها و سبزیجات میزان زیادی آنتی اکسیدان وجود دارد. روغن زیتون هم از این قائده مستثنی نیست چراکه به طور مستقیم از میوه‌های درخت زیتون تولید می‌شود. اگر بخواهیم این سوال را پاسخ دهیم که روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ باید بگوییم که روغن زیتون املاح معدنی موردنیاز بدن انسان را به طرز باورنکردنی تأمین می‌کند. ترکیبات پلی فنلی مانند اولئوروپین، تروزول، اولئوکانتال از جمله مفیدترین مواد سازنده روغن زیتون به شمار می‌روند. به عنوان مثال اولئوروپین در باز کردن رگ های عروقی نقش مهمی دارد. از طرفی دارای خواص ضد باکتریایی فوق العاده‌ای است. آنتی اکسیدان‌ها خاصیت ضد التهابی بالایی دارند. این ویژگی در مقاومت اکسیدان ها و ایجاد طعم گس و تلخ روغن زیتون مؤثرند.
در واقع آنتی اکسیدان موجود در روغن زیتون یکی از عوامل تأثیرگذار در بهبود بیماری‌های قلبی – عروقی، فشار خون، دیابت، کاهش کلسترول، اضافه وزن و … است. اگر اعتدال و توازن میزان آنتی اکسیدان از بین برود. به مرور زمان عملکرد سلول‌های فعال و سالم دچار مشکل شده و شاهد فرآیند پیری و مرگ زودرس انسان خواهیم بود. با مصرف هر ۱۰ گرم روغن زیتون، ۵ میلی گرم آنتی اکسیدان جذب بدن می‌شود.
· اسیدهای چرب
اگر بدانید که روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ از همین امروز بدون هر گونه معطلی، این روغن پرخاصیت را در برنامه غذایی خانواده می‌گنجانید. از جمله مهمترین فواید اسید چرب موجود در روغن زیتون می‌توان به لطافت و شادابی پوست، بهبود ناراحتی‌های قلبی – عروقی، کاهش بیماری‌های تنفسی، اعتدال وزن، جلوگیری از انباشت و رسوب کلسترول در رگ‌های خونی، نابودی چربی‌های اضافه بدن، رفع شوره سر، ریزش و شکنندگی مو، التیام زخم‌ها و اثرات سوختگی، انواع لک و جوش صورت، اگزما و سودا، محافظت در برابر اشعه ایکس، افزایش مقاومت بدنی و رشد کودکان اشاره کرد.
اسیدهای چرب غیر اشباع روغن زیتون باعث می‌شود که دیگر نگران خشکی دهان و چشم‌ها، ابتلا به انواع سرطان، ناتوانی سیستم ایمنی بدن، ضایعات کلیوی و حتی اختلالات رشد در جنین نباشید. هر چقدر کیفیت روغن زیتون بالاتر باشد میزان اسید چرب آن بیشتر است. روغن زیتون فرابکر بهترین نوع آن محسوب می‌شود. در فرآیند تولید این نوع از روغن زیتون میوه‌های سالم و درشت گلچین شده و بدون هر گونه مواد افزودنی با استفاده از دستگاه‌های صنعتی پیشرفته و بسته‌بندی مخصوص در بازار به فروش می‌رسد. گفتنی است میزان اسیدیته روغن زیتون بکر نسبت به فرابکر در سطح پایین‌تری قرار دارد.
· رنگدانه‌ها و ترکیبات معطر
عطر، طعم و رنگ روغن زیتون نشانه خوبی برای تشخیص کیفیت آن محسوب می‌شود. نوع میوه‌های درخت زیتون در ایجاد رنگ روغن زیتون مؤثر هستند. برای مثال زیتون سبز برداشت شده به خاطر داشتن میزان بالای کلروفیل، روغن زیتون تولیدی را سبزرنگ می‌کند. در حالی که دانه‌های درشت و رسیده زیتون با رنگ دانه‌های کارتنوئیدی خود در زرد رنگ شدن روغن زیتون تأثیر می‌گذارند.
· ویتامین‌ها
یکی از منابع مهم و حیاتی برای سلامتی بدن انسان، ویتامین‌ها هستند. در پاسخ به سوال روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ باید گفت که این روغن خالص دارای ویتامین‌های A، E، K و D می‌باشد. ویتامین A در تنظیم فشار خون، بهبود بینایی، التیام زخم‌های پوستی، جوش، سوختگی، درمان عفونت، پیری زودرس، عارضه‌های قلبی – عروقی و رشد کودکان نقش بسزایی دارد. ویتامین K در درمان و کنترل خونریزی، دیابت و پوکی استخوان مؤثر است. همچنین ویتامین E از سلول‌های بدن در برابر تخریب و ابتلا به سرطان محافظت می‌کند. ویتامین D باعث رشد و استحکام استخوان ها شده و در افزایش میزان جذب کلسیم، منیزیم، فسفر و کنترل تعادل بدن تأثیر مستقیم می‌گذارد. از طرفی کمتر به بیماری‌هایی مانند دیابت، کم خونی، پارکینسون، آرتریت، MS، کولیت، فشار خون، فیبرومیالژیا و … مبتلا خواهید شد.
دوز مصرفی برای استفاده درمانی از روغن زیتون به چه صورتی می‌باشد؟
وقتی شما به مطالعه مطالب مربوط به اینکه روغن زیتون حاوی چه موادی است؟ می‌پردازید، درواقع به نوعی به دنبال درمان و حتی پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها هستید. پای درمان که به میان می‌آید استفاده از روغن زیتون باید جزیی از رژیم غذایی روزانه فرد بیمار باشد تا بتواند در دراز مدت تاثیر مناسب خود را بگذارد.
به طور مثال یبوست یکی از بیماری‌های همه گیری است که از کودکان تا افراد مسن همگی گرفتار آن هستند. در بسیاری از موارد شما شاهد افرادی هستید که بعضاً امکان استفاده از داروهای شیمیایی را ندارند. در این گونه موارد درمان‌های خانگی به افراد پیشنهاد می‌شود. مصرف روزانه روغن زیتون یکی از موارد کارآمد و گره گشا در این زمینه بوده و هست. اگر در درمان یبوست بخواهید از این روغن کمک بگیرید باید مقدار 30 میلی لیتر در روز مصرف نمایید.
به افرادی که دارای فشار خون بالا هستند مصرف 30 تا 40 گرم از این روغن به طور روزانه توصیه می‌شود.
درست است که با علم به اینکه روغن زیتون حاوی چه موادی است می‌توانید با مصرف آن فشار خون را درمان کنید، اما عصاره برگ زیتون هم خواص بی نظیری در این زمینه دارد. با استفاده از 400 میلی گرم از عصاره برگ آن 4 بار در روز می‌توانید فشار خون خود را تنظیم کرده و از بالا رفتن آن جلوگیری کنید.
کلام آخر
متاسفانه سیستم غذایی مردم کشور ما یا بهتر بگوییم عادات غذایی ما در شکل پخت انواع خوراکی‌ها و غذاها باعث بالا رفتن کلسترول در افراد به خصوص آقایان شده است. اگر در ابتدای راه هستید و می‌خواهید مقدار کلسترول خون خود را کنترل کنید حتما از روغن زیتون کمک بگیرید. یکی از بهترین گزینه‌ها برای جایگزینی با روغن‌های اشباع شده می‌باشد. این که روغن زیتون حاوی چه موادی است آن را به کنترل کننده مناسبی برای کلسترول تبدیل می‌کند. برای این کار باید در روز میزان 23 گرم یعنی معادل تقریباً 2 قاشق غذاخوری از آن را میل بفرمایید.
دیابت هم یکی دیگر از بیماری‌هایی است که افراد بیشماری هر روزه درگیر آن بوده و برای کنترل آن دچار مشکل می‌شوند. شما با مصرف روغن زیتون می‌توانید از ابتلا به دیابت پیشگیری کنید. میزان دوز مصرفی به این منظور روزانه 15 تا 20 گرم می‌باشد. همچنین اگر نگران مشکلات قلبی و مسدود شدن رگ‌ها هستید، مصرف روزانه 54 گرم روغن زیتون عالی است.
