روغن پالم و روغن زیتون دو نوع روغن طبیعی هستند که از منابع گیاهی به دست می‌آیند. هر دوی آنها نیز محبوبیت زیادی میان مصرف‌کنندگان دارند. در حالی که روغن پالم به دلیل طعم خنثی خود معروف است؛ خواص روغن زیتون برای سلامت قلب بیشتر است. اما این تنها تفاوت این دو روغن نیست. روغن زیتون و پالم در جوانب مختلف مانند ترکیبات، استفاده‌ها و تأثیرات بهداشتی تفاوت‌های زیادی دارند. در ادامه مقایسه روغن پالم و روغن زیتون را می‌بینیم.
1/ منبع
اولین و مهم‌ترین تفاوت این دو روغن، در منبع و منشأ آنها نهفته است. روغن زیتون از میوه زیتون به دست می‌آید که یک محصول مشهور در مناطق مدیترانه است. اما روغن پالم از میوه نخل روغنی پالم به دست می‌آید و بیشتر در مناطق استوایی تولید می‌شود.
2/ ترکیبات
مورد مهم دیگری که باید به آن اشاره کنیم، ترکیبات آنها است. روغن زیتون غنی از اسیدهای چرب اشباع‌نشده (مانند اسید اولئیک) و دارای آنتی‌اکسیدان‌های مفیدی مانند ویتامین E و فنولیک‌ها است. این در حالی است که روغن پالم بیشتر از اسیدهای چرب اشباع‌شده (مانند اسید پالمیتیک) تشکیل شده است و دارای آنتی‌اکسیدان‌های کمتری است.
اما اگر بخواهیم نگاه دقیق‌تری به ترکیبات این روغن‌ها داشته باشیم، باید توجه شما را به موارد زیر جلب کنید که پیرامون مقایسه روغن پالم و روغن زیتون آمده‌اند:
روغن زیتون:
- 15 درصد اسیدهای چرب غیراشباع بیشتر در هر 100 گرم
- 97 برابر اسیدهای چرب تک غیراشباع بیشتر در هر 100 گرم
- کلسیم بیشتری در هر 100 گرم است
- 2 میلی گرم سدیم بیشتر در 100 گرم
- پلارگونیدین به طور قابل توجهی در هر 100 گرم بیشتر است
- مالویدین به میزان قابل توجهی در هر 100 گرم بیشتر است
- 99٪ اسیدهای چرب اشباع کمتر در هر 100 گرم
- پتاسیم بسیار بیشتری در هر 100 گرم
روغن پالم:
- 79 برابر آهن بیشتر در هر 100 گرم
- 08 درصد ویتامین E (آلفا توکوفرول) بیشتر در هر 100 گرم
3/ تأثیرات سلامتی
اما مهم‌ترین مورد در مقایسه روغن پالم و روغن زیتون بحث سلامتی این دو محصول است. مصرف مداوم روغن زیتون به عنوان بخشی از رژیم غذایی می‌تواند به سلامت قلبی-عروقی کمک کرده، افزایش کلسترول خوب (HDL) را تحریک و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کمتر کند.
در مقابل، روغن پالم حاوی اسیدهای چرب اشباع‌شده در مقدار بالا است. بنابراین مصرف زیاد آن ممکن است به افزایش کلسترول بد (LDL) و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی منجر شود.
4/ اثرات زیست محیطی
تولید روغن پالم باز زیست‌محیطی قابل توجهی دارد. تقاضای زیاد برای تولید این ماده باعث شده که مشکلاتی در کشت آن رخ دهد. جنگل‌زدایی، تخریب زیستگاه و از بین رفتن تنوع زیستی سایه تاریکی بر صنعت تولید روغن پالم انداخته است. هر چند که استانداردهایی مانند RSPO و Rainforest Alliance هستند که نشان‌دهنده تلاش برای به حداقل رساندن این آسیب‌های زیست‌محیطی هستند؛ اما باز هم مضرات این روغن برای محیط زیست قابل چشم‌پوشی نیست.
اما روغن زیتون تأثیر متفاوتی در محیط زیست دارد. فرایند تولید این محصول با محیط زیست همسوتر است و اثرات زیست‌محیطی تولید آن به مراتب کمتر از روغن پالم است. بسیاری از باغ‌های زیتون نسل‌ها دست به دست شده‌اند و روش کشت سنتی در آنها حفظ شده تا به زمین و تنوع زیستی احترام گذاشته شود.
5/ کاربردها
روغن زیتون به عنوان یک روغن پختوپز عالی شناخته می‌شود و برای سالادها، غذاهای اصلی، تنقلات و مصارف متعدد دیگر در آشپزی استفاده می‌شود. اما روغن پالم بیشتر در تولید محصولات صنعتی مانند مارگارین، شکلات و محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
6/ آشپزی
در باب مقایسه روغن پالم و روغن زیتون وقتی صحبت از پختوپز می‌شود، هر دو نقاط قوت خود را دارند. روغن پالم دیرتر می‌سوزد و شامل اجزای چربی پایدارتری است. این روغن قبل از دود شدن می‌تواند به دمای بالای 230 درجه سانتیگراد برسد! بنابراین برای پختوپز با حرارت بالا (مانند سرخ کردن) مناسب‌تر است. علاوه بر این به دلیل بی‌طعم بودن، می‌تواند در طیف گسترده‌ای از دستور‌العمل‌های آشپزی استفاده شود.
اما روغن زیتون، به ویژه روغن زیتون فرابکر، بیشتر برای پختوپز با حرارت کم تا متوسط و همین‌طور برای استفاده در سس‌های سالاد یا برای بر روی غذاهای آماده مناسب است (البته این روغن هم تا دمای 204 درجه سانتیگراد دود نمی‌شود). روغن زیتون چاشنی اصلی در آشپزی مدیترانه‌ای است و به خوبی با سالاد، پاستا، سبزی‌های کبابی و غذاهای دریایی جفت می‌شود.
آیا می‌توان روغن پالم و روغن زیتون را جایگزین یکدیگر کرد؟
روغن زیتون و پالم طعم و ویژگی‌های متفاوتی دارند. اما در بعضی از دستور‌العمل‌های خاص می‌توانیم آنها را جایگزین یکدیگر کنیم. به عنوان مثال اگر در دستور پخت به روغن پالم نیاز دارید، معمولاً می‌توانید به جای آن از مقدار مساوی روغن زیتون (یا روغن نارگیل) استفاده کنید. البته به خاطر داشته باشید که با استفاده کردن از روغن زیتون (به دلیل طعم و عطری که دارد) در نهایت طعم غذایتان کمی متفاوت خواهد بود.
در مقابل، در غذاهایی که به روغن زیتون نیاز دارند هم می توانید روغن پالم را جایگزین کنید. به خصوص در دستورهایی که نیاز به پختوپز در دمای بالا دارند. چراکه همان‌طور که بالاتر هم اشاره کردیم، روغن پالم در دمای بالاتری می‌سوزد.
جمع‌بندی؛ آیا روغن پالم سالم‌تر از روغن زیتون است؟
در نهایت پیرامون مقایسه روغن پالم و روغن زیتون اگر صحبت از تغذیه سالم باشد، معمولاً روغن زیتون به نسبت روغن پالم انتخاب مناسب‌تری است. روغن زیتون شامل چربی‌های غیراشباعی است که برای بدن مفید هستند. در حالی که روغن پالم سطح بالایی از روغن‌های اشباع‌شده را دارد.
بنابراین به خصوص اگر سلامت قلبی-عروقی برایتان اهمیت دارد، روغن زیتون به طور کلی به نسبت روغن پالم انتخاب سالم‌تری برای مصرف روزانه است. با این حال همچنان به میزان مصرف روغن در تغذیه خود توجه داشته باشید تا به تعادل مناسبی برسید.
