خرید مواد خوراکی پرمصرف در آشپزخانه ما ایرانی‌ها شاید به نظر کاری آسان بیاید، اما اینطور نیست. به طور مثال فرض کنید می‌خواهید بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی را در قفسه کابینت خود داشته باشید. یا مرغوب‌ترین زیتون تولیدی کشور خودمان بر سر میز غذای شما باشد.
نگاهی ساده به انواع تولیدات در اشکال مختلف بسته‌بندی در برندهای متنوع کار را برای هر کسی سخت خواهد کرد. یعنی با این که می‌دانید به دلیل تازه بودن محصولات تولیدی داخل کشور حتماً به سراغ نوع ایرانی آن خواهید رفت باز هم کار دشوار می‌شود. چرا که پیش از هر چیز باید بدانید هر نوع روغن زیتون چه مصارفی دارد و مناسب چه نوع پخت و پزی خواهد بود. در وهله اول باید بدانید ویژگی‌های آن‌ها کدامند و چه ویژگی‌هایی یک برند را بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی می‌کند. ما در این مقاله سعی داریم ویژگی‌های مربوطه و توضیحات تکمیلی مناسب را به شما ارائه دهیم، تا با بهره‌گیری از دانش روز بتوانید در تهیه بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی موفق عمل کنید.
با انواع روغن زیتون آشنا شوید
بگذارید در ابتدای کار شما را با انواع روغن زیتون آشنا کنیم. اصلاً وقتی بحث تنوع تولید به میان می‌آید دقیقاً منظور چیست؟ بین هر یک از این محصولات چه تفاوتی وجود دارد؟ هر کدام مناسب چه شکل از مصرف هستند؟ آنچه تنوع موجود در تولید را ایجاد می‌کند دقیقاً چه چیزی است؟ آیا نسبت به تنوع تولید، خواص و ارزش مواد غذایی هر کدام با دیگری متفاوت است؟ پاسخ به این پرسش‌ها و بسیاری از سؤالات متداول دیگر همگی در نوع انتخاب شما تأثیر خواهند گذاشت. بسته به فرآیند تولید ما با سه شکل عمده خوراکی روغن زیتون روبرو هستیم که عبارتند از: فرابکر، بکر و تصفیه شده یا سبک.
روغن زیتون فرابکر
حتماً توصیه‌های فراوان پزشکان به مصرف روغن زیتون فرابکر را شنیده‌اید. این روغن به نام فوق بکر یا اکسترا ویرجین هم شناخته شده است و گران‌ترین و مرغوب‌ترین است. دانه‌های زیتون را خرد می‌کنند و تحت فشار قرار می‌دهند. با این کار روغن درون این میوه گرفته می‌شود و به بیرون می‌آید. در فرآیند تهیه این شکل از روغن زیتون هیچ ماده شیمیایی به کار نمی‌رود. به علاوه در کل زمان تولید این محصول، از دادن حرارت به آن اجتناب می‌کنند.
اسیدیته آن معادل حدود 8 درصد است. مقدار امگا 9 آن از اشکال دیگر بالاتر است. رنگی بین طلایی و سبز تیره دارد که آن را تیره‌تر از سایر انواع می‌کند.
بهترین روش خوردن این روغن استفاده از آن در انواع سالاد است. اگر کمی حرارت ببیند خواص خود را از دست نمی‌دهد. پس می‌توانید در انواع نان و بعضی از پخت و پزها که نیاز به دمای بالا نیست آن را به کار برید.
روغن زیتون بکر
روغن زیتون بکر یا ویرجین در جایگاه دوم مرغوبیت، بعد از فرابکر قرار می‌گیرد. نوع تولید هر دو تقریباً مشابه یکدیگر است. با این تفاوت که اسیدیته آن بالای یک و نیم درصد می‌باشد که کمتر از نوع فرابکر آن است. کیفیت این روغن هم بالا بوده و مملو از ریز و درشت مغذی‌ها است.
در تولید این شکل از روغن زیتون هم از مواد شیمیایی استفاده‌ای نشده است. به علاوه در هنگام استخراج حرارتی هم نمی‌بیند.
زیتون‌های سالم، با کیفیت و رسیده برای تولید هر دو شکل این روغن‌ها به کار می‌روند.
درست است که باید با ویژگی‌های بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی آشنا شوید اما نوع بکر آن هم مرغوب و مناسب استفاده است.
روغن زیتون تصفیه شده یا سبک
در بین فروشندگان، این روغن به نوع لایت هم شهرت دارد. روغن زیتون بکر تحت فشار و حرارت تبدیل به نوع سبک یا تصفیه شده می‌شود. بدون بو بوده و برای استفاده کسانی که از رایحه زیتون خوششان نمی‌آید گزینه راحت‌تری است. این شکل از روغن زیتون بیشتر برای پخت و پز به کار می‌رود.
به دلیل تصفیه شدن، از مدت مصرف طولانی‌تری برخوردار است. اما به همان نسبت مواد مغذی و معدنی آن به دلیل حرارت وارده کمتر است. اما این کار موجب می‌شود کالری و چربی روغن‌های زیتون تصفیه شده کمتر از انواع دیگر آن باشد. به این توضیحات، اضافه کردن مواد شیمیایی به روغن زیتون سبک در حین فرآیند تولید را هم اضافه کنید.
چرا قیمت انواع روغن زیتون با هم فرق می‌کند؟
همانطور که پیش‌تر گفتیم معمولاً در نوع فرابکر و بکر روغن‌های زیتون از دانه‌های با کیفیت‌تر و کاملاً سالم استفاده می‌شود. فرآیند تولید و فشرده‌سازی طولانی‌تر است و به دلیل عدم گرمادهی ارزش غذایی بالایی را در خود حفظ می‌کنند. این‌ها همه باعث می‌شود که قیمت روغن‌های فرابکر بالاترین در بازار باشد. برای تهیه این شکل از روغن، روش پرس سرد به کار می‌رود. به همین دلیل کمترین مقدار تصفیه در فرآیند تولید اتفاق می‌افتد و زیتون خواص طبیعی خود را حفظ می‌کند.
جدای بحث فرآیند تولید ما با محصولات خارجی روغن زیتون در بازار هم مواجهیم. روغن‌های اسپانیایی، ایتالیایی و ترک از بیشترین میزان روغن‌های خارجی موجود در بازار هستند. درست است که مردم دنیا زیتون و روغن آن را با کشور اسپانیا می‌شناسند، اما مشکلی که در بازار فعلی وجود دارد کمی ماجرا را نگران‌کننده می‌کند. متأسفانه تعداد فروشگاه‌های قابل اعتماد کم است و محصولات خارجی از تازگی لازم برخوردار نیستند. پس عاقلانه‌تر است به سراغ بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی بروید که هم قیمتش مناسب‌تر است و هم به مراتب تازه‌تر خواهد بود. به علاوه قطعاً به دلیل نزدیکی به تاریخ تولید از کیفیت، مزه و عطر بهتری هم برخوردار است.
روش تشخیص روغن زیتون اصل از تقلبی
بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی باید طعمی فوق‌العاده همراه با کمی تلخی در انتهای مزه باقیمانده درون دهانتان داشته باشد. به علاوه رنگ و بویی بی‌نظیر دارد که آن را از سایر روغن‌ها به خصوص انواع حیوانی متمایز می‌کند. رنگ طلایی متمایل به سبز تیره با بوی مست کننده زیتون که به محض باز کردن درب شیشه فضای اتاق را پر می‌کند.
مقداری از روغن را درون کاسه یا قاشقی بریزید و رنگ آن را نگاه کنید. کمی از این روغن را روی زبانتان بگذارید و اگر در ابتدای کار شیرینی و در انتها، تلخی باقی ماند، بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی در دست شماست.
در انتهای کار کمی از روغن را در دهانتان بچرخانید و با استنشاق هوا قورت بدهید. باید کمی به سرفه بیافتید و احساس رگه‌های تلخی و تندی در گلو داشته باشید. لازم به ذکر است که این حالت تلخی و تندی بعد از چند ثانیه از بین می‌رود.
روغن زیتون خوب ایرانی
امروزه در پی بالا رفتن سطح آگاهی افراد و تغییر لایف استایل، ترجیح به استفاده از روغن زیتون و جایگزین شدن آن به جای روغن‌های اشباع شده در پخت و پز می‌باشد. وقتی درصدد خرید روغن زیتون هستید با تنوع فراوانی از انواع برندهای ایرانی و خارجی در فروشگاه‌ها مواجه می‌شوید. هر یک از این‌ها مشخصه‌ها و ویژگی‌ها مخصوص به خودش را دارا است. هر کدام با توجه به نقطه دود مناسب شکلی از پخت و پز خواهد بود.
معروف‌ترین مارک‌های روغن زیتون ایرانی
در میان برندهای موجود در بازار می‌توان به تعدادی از مارک‌های شناخته شده و با کیفیت داخلی اشاره کرد:
- کریستال
- لادن
- سفید رود
- اکسیر
- زرگون
- غنچه
- پیشگامان
- گیلوان
- دانه طلایی
- فامیلا
- اتکا
- اویلا
- الیت
- سی سام
- اکسیر
- نگین دشت خرم
- سبزینه
- ناب
- پرند
با مراجعه به این اسامی می‌توانید از خریدی با کیفیت مطمئن باشید. اما در کنار این فهرست می‌توانید به انجام چند راه کار برای آزمایش کیفیت روغن زیتون خریداری شده بپردازید.
از کجا بفهمیم با محصول با کیفیتی طرف هستیم؟
اولین و ساده‌ترین بررسی مربوط به بو و رنگ روغن زیتون مورد نظر است. رنگ زرد مایل به سبز حکایت از مرغوب بودن روغن زیتون دارد. به علاوه به محض باز کردن درب ظرف، بوی خوش زیتون تمام فضا را تحت الشعاع قرار می‌دهد.
روش بعدی که می‌تواند در تشخیص محصول با کیفیت و اصل به شما کمک کند طعم آن است. مقدار کمی از آن را در درون دهان خود ریخته و آن را بچشید. در ابتدای زبان خود باید احساس طعمی شیرین داشته باشید و در انتهای گلویتان احساس تلخی خواهید کرد.
در ادامه برای تکمیل فرآیِند این ترفند، می‌توانید پس از ریختن روغن در دهان آن را بچرخانید. همزمان، با کشیدن نفسی عمیق، روغن را قورت دهید. این همان لحظه ای است که باید تلخی و تندی را تواما تجربه نمایید طوری‌که به سرفه بیوفتید. البته بعد ازلحظاتی چند این حالت از بین می‌رود و دهان شما طعم قبلی خود را باز خواهد یافت.
ظروف مناسب و نحوه بسته بندی و نحوه نگهداری
در زمان خرید به نوع بسته بندی و ظروف استفاده شده و همچنین رنگ شیشه حاوی روغن زیتون توجه کنید. سعی کنید به سراغ روغن‌هایی بروید که داخل شیشه‌های تیره رنگ قرار گرفته اند. دلیل این توصیه، تاثیر منفی نور آفتاب بر روی روغن زیتون می‌باشد. زمانی که نور به روغن بخورد می‌تواند منجر به پایین آوردن کیفیت محصول شود.
پیشنهاد بعدی ما مربوط به محل نگهداری ظروف روغن در داخل منزل و آشپزخانه است. بهتر است که شیشه حاوی روغن را در کنار گاز و حتی کابینت کنار آن نگذارید. چرا که حرارت هم یکی دیگر از عواملی است که منجر به کاهش کیفیت این محصول می‌شود.
نکات تکمیلی مهم
در زمان خرید به مواد تشکیل دهنده در بخش اطلاعات نوشته شده روی بسته‌بندی دقت کنید. مطمئن شوید که محصولی که در حال انتخاب و خرید آن هستید دارای مواد نگهدارنده و افزودنی نباشد. به سراغ نمونه‌های ارگانیک بروید و در صورت موجود بودن اولویت شما در زمان خرید این دسته از روغن زیتون‌ها باشند.
همچنین دقت کنید که اسید چرب در بین مواد تشکیل دهنده روغن زیتون انتخابی شما نباشد. در نوشته روی بسته باید از عبارت “فاقد اسید چرب” استفاده شده باشد و عددی کمتر از 10 را نشان دهد.
ماده دیگری را که باید چک کنید میزان پلی فنول موجود در روغن زیتون است. نگاه کنید که عدد نوشته شده روی شیشه چه مقداری را نشان می‌دهد. عدد قابل قبول باید بین 300 تا 500 را نشان دهد. هرچقدر عدد نوشته شده کمتر باشد، روغن زیتون خریداری شده کیفیت بالاتری دارد.
به تاریخ تولید درج شده روی ظرف و بسته بندی توجه کنید. حتی اگر به سراغ بهترین برندها رفته‌اید باز هم تازه بودن محصول را مد نظر بگیرید. زمان تولید روغن زیتون باید فصل پاییز را نشان دهد و بین 6 ماه تا 2 سال بهترین زمان استفاده را دارید.
در آخر به داشتن مهر استاندارد روی کار و نشان تاییدیه سازمان غذا و دارو دقت کنید. اگر محصولی به هر دلیل فاقد این دو گزینه است، از خرید آن جدا خودداری کنید. یکی از مهم‌ترین موارد در زمان تولید و بسته بندی محصول کسب این مهر و نشان است چرا که بر اصل و مرغوب بودن روغن زیتون دلالت می‌کند.
کلام پایانی
با خرید محصولات ایرانی هم از تازگی آن‌ها مطمئن می‌شوید و هم به تولید کنندگان داخلی دل گرمی و حمایت می‌دهید. برای بهره گیری از بهترین روغن زیتون فرابکر ایرانی به سراغ برندهای معتبر و فروشگاه‌های قابل اعتماد بروید. سعی کنید بیشتر ظروف شیشه‌ای را انتخاب کنید تا مایع درون آن دیده شود.
پس از خرید سعی کنید شیشه را در معرض نور خورشید قرار ندهید تا طعم و رنگش برنگردد. در ضمن، نیازی به گذاشتن روغن زیتون در یخچال نیست. بهتر است پیش از به پایان رسیدن تاریخ انقضای روی شیشه، روغن را استفاده نمایید.