آیا روغن های گیاهی برای آماده سازی غذاها قابل مصرف هستند؟ آیا می توان همه نوع روغن زیتونی را در پخت مواد غذایی استفاده کرد؟ آیا به کارگیری روغن زیتون بکر در پخت و پز غذاها برای سلامت بدن مضر نیست؟ چه میزان از روغن زیتون بکر برای پخت و پز کافی است؟ با ادامه مطلب همراه ما باشید تا هم پاسخ این سوالات را بگیرید، هم درباره روغن زیتون ایده آل موقع آشپزی و پخت انواع مواد غذایی اطلاعات کامل به دست آورید.
هرآنچه که باید راجع به روغن زیتون بدانید
به طور کلی روغن هایی که از گیاهان، مغز میوه، دانه گیاه و … استخراج می شود را روغن خوراکی می نامند. روغن زیتون هم جزء این دسته از روغن های گیاهی قرار می گیرد. زیتون و روغن حاصل از فشردن دانه های آن برای مصارف خوراکی و موضعی قابل استفاده است. زیستگاه اصلی درخت سرسبز و پربار زیتون در نواحی دریای مدیترانه می باشد. میوه های زیتون برای مصرف سبد غذایی افراد در بیشتر کشورها انتخاب می شود.
در گذشته برای گرفتن روغن زیتون خالص، میوه های درخت زیتون را بر روی سطحی تمیز می ریختند و با غلطک های سنگی بزرگ آن را می فشردند. ولی امروزه عمل روغن گیری زیتون توسط روش های مکانیکی یا شیمیایی انجام می شود. کشاورزان پس از برداشت محصول، دانه های زیتون را برای آماده سازی و تولید روغن زیتون به کارخانه ها ارسال می کنند. در نتیجه روغن زیتون براساس نوع کاربرد آن با نام های فرابکر، بکر، تصفیه شده، لامپانت، تفاله زیتون در بسته بندی های متفاوت به فروش می رسند.
روغن زیتون چه خواصی دارد؟
خواص درمانی روغن زیتون در بهبود انواع سرطان، دیابت، آلزایمر، ناراحتی های قلبی- عروقی، بیماری های دستگاه گوارش مانند یبوست، انسداد روده، زخم و التهاب معده، افسردگی، اضطراب، کاهش یا افزایش وزن، فشار خون بالا، دردهای عضلانی، پوکی استخوان، عارضه های پوستی مثل خشکی، چین و چروک، لک ها، جوش صورت، سوختگی و … تأثیر شگفت انگیزی دارد. روغن زیتون حاوی مقادیر زیادی آنتی اکسیدان، ویتامین های E، K، D،A ، چربی های تک غیراشباع، املاح معدنی و … است که مصرف آن توسط پزشکان متخصص تغذیه توصیه می شود. ترکیبات پلی فنلی روغن زیتون باعث شده که صاحبان صنایع بهداشتی و آرایشی در محتویات محصولات خود همانند انواع شامپو، ماسک، کرم ها، صابون، پدهای پاک کننده و … از این روغن طبیعی استفاده کنند.
چه نوع روغن زیتونی از همه بهتر است؟
روغن زیتون فرابکر بهترین نوع روغن زیتون محسوب می شود. روغنی باکیفیت که به طور مستقیم از دانه های زیتون ۱۰۰ درصد سالم بدست می آید. عطر و طعم خاص این نوع روغن زیتون را به راحتی می توانید از تندی، گس بودن و تلخی آن تشخیص دهید. چراکه در مراحل تولید هیچ گونه افزودنی و طعم دهنده ای به روغن زیتون فرابکر اضافه نمی شود. همواره به مصرف کنندگان توصیه می کنیم که از این نوع روغن زیتون برای غذاهای سرد مانند سالاد و پاستا استفاده کنند. البته با توجه به مقاومت خوب روغن زیتون فرابکر در برابر حرارت می توانید آن را برای غذاهای کم سرخ شدنی انتخاب کنید.
روغن زیتون بکر همانند فرابکر بدون گرمادهی و استفاده از مواد شیمیایی نگهدارنده در اختیار مشتریان قرار می گیرد. در واقع مراحل روغن گیری دو نوع روغن زیتون فرابکر و بکر با استفاده از ابزارهای مکانیکی و عدم نیاز به دخالت مستقیم انسان صورت می گیرد. از بین انواع مختلف این روغن ارگانیک، روغن زیتون بکر برای پخت و پز کاربرد بیشتری دارد. خواص و مواد مغذی میوه در روغن زیتون بکر به خاطر تصفیه نشدن تا حد زیادی حفظ می شود.
خاصیت آنتی اکسیدانی روغن زیتون بکر تقریباً مشابه روغن زیتون فرابکر می باشد. اما سطح اسیدیته آن ها با یکدیگر متفاوت است. در نتیجه این تفاوت خاص و نیز کیفیت پایین تر روغن زیتون بکر برای پخت و پز غذاها انتخاب مناسبی در آشپزی به شمار می رود. اگر قصد دارید از روغن زیتون بکر در رژیم های غذایی خود استفاده کنید. باید این نکته را مدنظر داشته باشید که سطح اسیدیته اولئیک آن موجب افزایش کالری در بدن افراد می شود. بنابراین در این گونه موارد روغن زیتون بکر را با دقت بیشتر و به طور سختگیرانه تری مصرف کنید.
استفاده از روغن زیتون بکر برای پخت و پز
بیشتر روغن های خوراکی چنانچه به شکل نادرستی حرارت ببینند برای سرخ کردن و پخت غذاها مناسب نیستند. روغن زیتون هم به خاطر گیاهی بودن خود از این قاعده مستثنی نخواهد بود. بهترین دما در روغن زیتون بکر برای پخت و پز حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ درجه سانتی گراد است. یادتان باشد که نقطه دود روغن زیتون حدود ۱۹۵ تا ۲۲۰ درجه می باشد که باید برای انواع پخت و پز و آشپزی در منزل به این نکته مهم توجه کنید.
مصرف کنندگان دائمی روغن زیتون همواره نوع بکر آن را برای سبد غذایی خود انتخاب می کنند. زیرا تولیدکنندگان، روغن زیتون بکر برای پخت و پز را با قیمت مناسب تری نسبت به فرابکر در اختیار مشتریان قرار می دهند. البته این امتیاز روغن زیتون بکر نافی ویژگی های منحصر به فرد و کیفیت خوب آن نیست. روغن زیتون فرابکر به دلیل قیمت بالا و ارزش تغذیه ای زیاد برای غذاهای سرد پیشنهاد می گردد.
نکاتی مهم درباره خرید روغن زیتون بکر برای پخت و پز
- موقع مراجعه به فروشگاه یا مغازه جهت خرید روغن زیتون بکر برای پخت و پز به نوع بسته بندی و مشخصات آن دقت کنید. محصولات استاندارد و با کیفیت دارای مشخصاتی همچون ترکیبات، وزن، علامت کارخانه تولید کننده به همراه آدرس و تلفن، شماره پروانه بهداشتی ساخت، تاریخ برداشت محصول، تاریخ انقضاء (۱۸ تا ۲۴ ماه پس از تولید)، قیمت، جدول ارزش غذایی و … هستند.
- بهترین ظروف برای نگهداری روغن زیتون بطری های شیشه ای تیره رنگ می باشند. از خرید ظرف های نامرغوب و پلاستیکی روغن زیتون جدا خودداری کنید. باز ماندن درب بطری یا در معرض هوا و اکسیژن قرار گرفتن روغن زیتون با ایجاد ذره های فتواکسید در فاسد شدن سریع آن نقش زیادی دارد.
- به هنگام انتخاب روغن زیتون بکر برای پخت و پز بهتر است از تهیه ظروف شیشه ای که در مغازه یا فروشگاه ها مقابل نور مستقیم خورشید و گرما قرار دارند حتی الامکان اجتناب نمایید.
