روغن زیتون به عنوان یکی از غنی‌ترین منابع آنتی اکسیدان و ویتامین‌های مورد نیاز بدن، جایگاه مهمی در سبد غذایی خانوار پیدا کرده است. در سال‌های گذشته انواع مختلفی از این محصول وارد بازار شده که گاهاً انتخاب کردن بین آنها را سخت می‌کند. برای تشخیص کیفیت یک روغن زیتون خوب، نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی ندارید. چند روش ارزیابی حسی وجود دارد که می‌توانید در هنگام خرید از آنها استفاده کنید. از این طریق می‌توانید مطمئن باشید روغن زیتونی که خریداری می‌کنید، کیفیت بالایی دارد و با مصرف آن خطری سلامتی شما را تهدید نخواهد کرد.
برای تشخیص کیفیت روغن زیتون چه معیارهایی وجود دارد؟
یکی از ابزارهایی که به طور طبیعی در اختیار انسان قرار گرفته است، حواس پنج گانه است. شما با استفاده از حس لامسه می‌توانید مرغوبیت یک جنس را تشخیص دهید. یا با چشیدن طعم مواد خوراکی می‌توانید از فاسد نبودن آنها مطمئن شوید. درباره تشخیص کیفیت روغن زیتون هم حواس پنج گانه به کمک شما می‌آیند. بیش از هرچیز طعم و بوی این روغن می‌تواند معیار خوبی برای ارزیابی باشد. گاهی اوقات رنگ روغن زیتون را هم به عنوان معیاری برای سنجش کیفیت آن عنوان می‌کنند، که البته صحیح نیست.
همان‌طور که میوه‌های برداشت شده از درخت‌های میوه مختلف، از نظر رنگ و ظاهر با هم تفاوت دارند، محصول برداشتی از درخت‌های زیتون نیز متفاوت هستند. به همین خاطر ممکن است دو نوع روغن زیتون درجه یکِ تهیه شده از زیتون‌های مختلف، در رنگ با هم تفاوت داشته باشند. پس رنگ نمی‌تواند معیار خوبی برای تشخیص کیفیت روغن زیتون باشد. ساده‌ترین روش برای مطمئن شدن از کیفیت روغن زیتون، استفاده از حس چشایی و بویایی است.
نحوه تشخیص روغن زیتون با کیفیت عالی
روغن زیتون محصولی با ارزش است که برای تولید آن مراحل زیادی می‌بایست طی شود. هرچه نحوه تولید این روغن به استانداردهای کیفی نزدیک‌تر باشد، روغن زیتون خالص‌تر و با کیفیت‌تری خواهیم داشت. اما مشکل اینجاست که انواع نامرغوب و با‌کیفیت پایین‌تری از این روغن نیز به بازار عرضه می‌شود. روغن زیتون‌های تصفیه شده یا تهیه شده از زیتون‌های ناسالم که نه تنها طعم و مزه خوبی ندارند بلکه می‌توانند برای سلامتی نیز مضر باشند. مرغوب‌ترین و با کیفیت‌ترین نوع این محصول، روغن زیتون فرابکر است اما دسته بندی‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید از بخش انواع روغن زیتون درباره آنها بیشتر بخوانید.
ساده‌ترین راه تشخیص روغن زیتون خوب از بد، با تست ارگانولپتیک انجام می‌گیرد. این تست که با عنوان ارزیابی حسی روغن زیتون شناخته می‌شود، از حس چشایی و بویایی استفاده می‌کند تا کیفیت یک روغن را مشخص نماید. اما چه ویژگی‌هایی باعث متمایز شدن روغن زیتون فرابکر، به عنوان بهترین نوع این روغن، می‌شود؟
اگر بخواهیم طعم یک روغن زیتون با کیفیت عالی را در چند کلمه خلاصه کنیم، تلخی، گسی، تندی و فلفلی بودن بیش از هرچیز توصیف‌کننده این محصول است. روغن زیتون فرابکر به دلیل محتوای فنولی آن که خاصیت ضد‌التهابی نیز ایجاد می کند، طعمی به شدت تلخ و تند دارد که تا مدتی طولانی بعد از خوردن نیز باقی می‌ماند. یکی از راه‌های تشخیص کیفیت روغن زیتون نیز، شدت و مدت زمان ماندگاری این طعم بر روی مصرف‌کننده است.
گس بودن روغن زیتون، که یک حس لمسی به حساب می‌آید، معمولاً به صورت جمع شدن، خشکی یا زبری محیط دهان خودش را نشان می‌دهد. همین‌طور تند و فلفلی بودن روغن زیتون فرابکر حسی مشابه حس سوختن در دهان ایجاد می‌کند. البته این طعم تند و تلخ بعد از چند بار استفاده احساس خوشایندی در شما ایجاد خواهد کرد که باعث می‌شود بخواهید بیشتر از روغن زیتون در پخت و پز و انواع سالاد و پاستا استفاده کنید.
روش‌های ارزیابی از طریق تست ارگانولپتیک
در روش اول می‌توانید مقداری از روغن زیتون را در داخل یک فنجان بریزید و روی آن را بپوشانید. مدت زمانی فنجان را در دستان خود نگه دارید تا دمای آن به سطح دمای بدن‌تان برسد. سپس با نفسی عمیق، روغن داخل فنجان را بو کنید. ممکن است در این مرحله به علت تلخی بسیار زیاد روغن که می‌تواند نشانی از با‌کیفیت بودن آن باشد، به سرفه بیفتید.
طعم روغن زیتون را نیز می‌توانید با چشیدن جرعه‌ای از آن متوجه شوید. سعی کنید روغن را روی سطح زبان پخش کنید و بعد آن را ببلعید. در این مرحله می‌بایست طعم تلخ آن را در گلو و احساس گسی و خشکی را در سطح دهان خود احساس کنید. احساس سوزش در انتهای گلو ممکن است تا لحظاتی ادامه داشته باشد. تمام این علائم می‌توانند نشانه‌ای از کیفیت بالای روغن زیتون باشند.
در روش دوم، تشخیص حسی شامل بوهایی می‌شود که می‌بایست در روغن زیتون احساس کنید. در این روش کافیست یک قاشق از روغن زیتون را در دهان خود بریزید. مایع را در دهان خود بچرخانید و هوای آن را ببلعید. درواقع هدف بلعیدن روغن نیست. می‌بایست از طریق استشمام هوا، تست را انجام دهید. روغن زیتون نباید بوی ماندگی یا کپک‌زدگی بدهد. حتی در مواردی ممکن است احساس کنید روغن دچار ترشیدگی یا فساد شده است. تمام این علائم نشان از نامرغوب بودن روغن زیتون داشته و نباید از آن استفاده کنید.
اگر بعد از انجام این تست، احساس کردید روغن زیتون بوی سبزیجات تازه مانند کاهو یا گوجه فرنگی می‌دهد، می‌توانید مطمئن باشید که این روغن زیتون از کیفیت خوبی برخوردار است. البته ممکن است بعضی از تولید‌کنندگان روغن زیتون، با اضافه کردن اسانس‌های مختلف این بو را به صورت تقلبی در محصول ایجاد کرده باشند. به همین خاطر مطمئن شوید که طعم و مزه روغن زیتون نیز بر اصل بودن آن تاکید کند. به طور کلی بهتر است انتخاب خود را به روغن زیتون فرابکر محدود کنید که از مرغوبیت بالایی برخوردار است. تشخیص اصل بودن این نوع روغن با توجه به معیارهایی که گفته شد، کار چندان سختی نیست.
اگر هنوز نمی‌دانید که چرا باید استفاده از روغن زیتون را در عادات غذایی و دارویی خود قرار دهید، پیشنهاد می‌کنیم بخش مصارف و فواید روغن زیتون را مطالعه کنید.
استفاده از انواع روغن زیتون‌های ناخالص و نامرغوب می‌تواند در طولانی مدت سلامت شما را به خطر بیندازد. به همین خاطر توصیه می‌کنیم در خرید این محصول دقت کافی به خرج دهید. اگر درباره خرید روغن زیتون فرابکر سؤالی داشتید، می‌توانید از متخصصان ما در بخش پشتیبانی زرگون کمک بخواهید.
بوهایی که باید حس کنید
طعمی که باید بچشید
